Z.Dersim (Ziyaretçi)
| |
LOĞE KINENA KENA SARÊ XORO
Xeyri Dalkılıç
No qese Dêsımde, hetê made zof vajino, vanê, “Loğe kınena kena sarê xo ro”. Dereza Heyder, ez na dı ceku tora van:
Belkia ni xevêri pi u khalikê to torê xesey kerde. ‘38 ra xeylê avê Arezune Kirigi amê téhet, xo wertede qesê xo kerdo ju vato, “Qemê Pori ve laji ra piya kiseme”. Eke şiyê qol pi ve laji ra juvini ra bırnê ra. Qolo ke lajide biyo no pa laz kişto, qolo bin tivar nê kerdo Qemê Pori ra no. Naê sera Qemerê Pori lazê xo vera des u phonc mordemi kiştê. Ora têpia ki Alu xapıto, o ki qan biyo derezaé xo fişto ra xo, rae ra ke şiye, Alu haylım kerdo dereza xo Dursinê Kheki ve xo dest do kiştene. Dursınê Kheki ki Arezunê cerde destamaê biyo, düşte Qemerê Pori ra biyo. Waxtê ra têpia ki Alu ve Demenu qesê xo kerdo ju, eşto Kirigi ser. O taw Kirig jê na pêê coy gurlax nêbiyo, xora dirê çekdari biyê. Vatene, Qemé Pori dano pêro nat yeno qula xo, dot sono qula derezaê xo Dursınê Kheki ke, vazê hurd quluna ki tıvong erjino; heto bin ra ki peskire dest dera hem dano pêro, hem peskıre ra hesırunê xo estereno, vano, “Na çıke biye mı kerde xore?” Bado ‘38 de dewleta Tirk ke çheki kerdé top, ağleri dé are, berdé kişté, Qemeré Pori ki berdo kişto. Ju lawuke de niya vajino:
Onder korta sura Wuşenê mı raşto duzo
Na mordemo hewl ke wertê isoni ra sono
Heq kerena xeyle zoro, xeyle guzo
Memo Çolax kişiyo
Qemo Por dewlete berdo kişto
Wusê Seydi sarê no ra
Düştê dewletu de cero bergiyê çhemi isızo.
Heyder, ma ve tora derezayme, ju az sera bırayme ra. Wuşen Ağay ki heşiya pê, Çê Weli Ağay ki heşiya pe, Çê Ağaê Weli Ağay. Eke nine heşiya pê, namê Wuşenê Khewiki ki zona. Wuşenê Khewiki Arezu ve Heyderu ke do pêro, daim tıfongê aşire eşto. Heqiye u neqiye sero hurênêname , çıke Arezu, Alu, Demenu, Heyderu butu bıraê, lazê Khalmemiyê. Yê dewr sera awi rezê.
Hama na esta, Mılet ke ğerb ra peyser yeno ora têpia Revet de pagu nano ro, Wuşeno Khewik wazeno ke qulıkêki o virazo. Bırazaé xo néverdano, ca cınédano, cıra mılqi keno. Wuşeno Khewık vano, “Ero cigera’m ez ke nêbiyene nê Heyderu, ne Alu, nê ki Karsanu tıka ca sıma nedene”. Bırazaê xo cıra vano, “Tı ke xırta huzumê ciniya xo veciye”. O waxt qawa de nanê hurê, veré xo çarneno ra lazê Xıdırê Ali (Xıdê Alê İsme, Heyderızo) vano, “Lazê Xıdırê Ali, hata nıka mı zonê xo tode tern nêkerdo, Heqe xore tı şahida”. Nano pa Aliyê derezaê xo kıseno, tekneno sono çe ke ciniya xo soji verde ra, nu pozena; torna xo ki lewe dera, hona domana. Vano, “Cigera’m tı so ala guku de nia de!” Nano pa ciniya xo ki kiseno. Xevere sona qereqol candırmey yenê tıfongê xo cınêdano vano, “Sıma nanê mıra, era mı verkuyê şime, ez ve xo yen teslım ben”.
Heyder, bextiye niya ra, mordem dısmenê xora ki bextiye wazeno. No çı alancuğo nisto ra to fek, bêbext bêbext cuna? Tı vana, “Nê kamê heqa mıde nustu nustnenê?” Heyder, itiqat u kulturê made heqa Heqik de Duzgınik de qesu vanê, ez ve tora kamimê?
Heqo to muye ra pırd vıraşto
Vana, Qulê mı bero sera ravero
Qulê to ala niya yan vındero
Tı ke xırta bê eve xo sera ravêre
Mılqı kena, vana, Zazacéni u Dêsımcéni kenê. Dereza Heyder, eve namus u şerefê xo vaze, tı coru pi u khaliké xora heşiya pê ke inu vato, ma Kurdime, ya ki Khurrime? Heqi ra bıterse Heqi ra! Vanê, kerge awe wena, xo sero Heqi de qayt kena. Vanê, qılancıke ra pers kerdo vato, na çımê to kami vet, vato, xo ve xo vet; vato, coka hondé xori vet! Ma se vaji! Vanê, LOĞE KINENA KENA SARĚ XORO. No tali, tezel u emelê mao. ’38 ra awe ki aşiri bilasevet era juvini nêkut! Hên aseno ke ma hona aqıl nêgureto.
Tı vana ke, “Nê şerefsiz u namusuzu de camordiye cina, name xo eskera nêvanê”. Ayvo, edevo, lao çevesae qırpê qına to biyê sıpé, çaê honde mılqi kena? Tı ki zona ke made caê kıfir u xeverdaene çino. Fek era namus u şeref eştene qesê fekê cuamordi niyo. Sevevê na xevêrdaene to cıko? Nia dê, tora qeyr kes xevêr nêdano. Hetê made dı mordemi şiyê sayd:
Ju vato, reça hêşi nawa; yê bini ki vato, hes nawo. Ey onca vato, réçe réça hêşiya. Vato, lalao hes ve xo nawo, tı réçe se kena?
Nıka biyo wênda to. Tı kota ra namu dıme, tı namu se kena? Kamiya ma nawa werte dera, zonê ma nawo werte dero, qomê ma, mıleté ma nawo werte dero. Nae re se vana? Dina de ju Kurd nê, Arnavuti estê, Hermeni estê, Rumi estê, ma estime, zovina zof mıleti estê. Ma wazeme ke eve bıraiye, qomunê binu ra piya têduşt de kamiya xo bıramime. No çaê sono zorê to? Vılencewo to kerdo xo fek, cuna, vana, Kurd-Kurd-Kurd. Tae ki jê to vanê ma Tirkime, esas Tırki mayme, yinerê sa vana? Ferqê sıma cıko?. Sıroke Tırkiye ra newedar, devrimci 1974 de seveta poştdariye şi Filistin, Yahudiyu na pa devadevê des mordemi kişay. Ju Faik Bulut xeleşiya, eyik ju kitav nust “FÍLÍSTÍN RÜYASI”. Se vano zona? Vano, “Biz Filistin davasına destek amacıyla Türkiye’den gelen devrimcileriz”. Nêvano ke ma Aravime. Ha, ti ki vaze, Kurdi estê, binê lıngu derê, heqa dine werina, so ko pêro de, kam naere se vano? Hama, ma meve bınê lopunê sari meke!
Namus u şerefê Dêsim biya re xo viri.
“Tı vana ke bubore computoré mıde alfabe zonê Kurdu hona çino”. Nia de, Kurd vana. Tı ve kêmerê Duzgini kena made namê kamiya ma niya darino we? Ti ki zona ke „Her vas koka xo sero roeno“, bê heqiya xo ser.
Tırê aqılê tora towa vêrenora ke ma azo peenime, mara têpia no azo newe zonê ma ne zoneno, ne ki qesey keno. Ma ke xo berd sari sero say kerd, kamiya xo ke darde we, kerde çolpere, zonê xo ki eve xo, xo dest wertera dame we. Moval u guna mordemi ra pers bena. Axıriya isoni esta, isu gereke eve riyo sıpe şero loê pi u khalıkunê xo. Hén ke nébo Hardo Dewrés meftê ison qewıl nê keno.
Heyder çaé xo hondé kuna
Miletê xora hondé mılqi kena
Jede berz meso, rozê alcağ kuna
Ax u waxura ğar kena
Rozê kor u posema bena
Fıtıl cena cever ve cever fetelina
Ondêr aro sermaena xo verde nia dana
Dina dina ax Heydere mi na dina.
http://www.dersimnews.com
|
