Serê na dinade theyr u thur zonê xo de waneno. Qılancıke qiştnena, hes lımeno, kutık laweno, verg zurreno, ga qorreno, bıze qırrena, phepug waneno. Vas hencê xo sere rewino. Kam ke aslê xo inkar keno, wele erzeno rêça xo sono.
   
  SIMA XÊR AMÊ! DERSİM ZAZA PLATFORMUNA HOŞ GELDİNİZ!
  Hemo SUR Qeseykeno
 




Kilitê Kou

 


Qesêykerdoğ: Hemo SUR

Qeyd:C. Taş & H. Ayrılmaz

Nustene: Cemal Taş

Namê mı Hemedo, namê dêwa mı Qutudereo, hama hukmati nıka name vurno, kerdo Göksu. Çê ma; pê Koê Jêle de vecinê waro, ez uza amunê riê dina. Serrê mı hêştaê ra jedêre. Ez ke hona domuno sowi biyo, hona wertê paçko de biyo, şiliyê vora, maa mı adır kerdo we. Maa mı ez nêjdiyê adıri de wertê kurnıke de naro, nêzu kata şiya, haurê mı nêbiya, tanya adıri do sarê mı. Maa mı bado herey ama ke, çı bivêno eke lazê ho vêso. Astıkê sarê mı vıloşiyero, mejgê mı aso. Piyê mı ardo hemılık sarebırno, mêjgê sarê yi hemıliki veto, vozdê serê vêrey ki veto. Mozg rındek vozdi sero fitora, onto sarê mı. Mı, dı asmi bese nêkerdo ke cızık bıliti, hêni hard de mendo, nu sarê mi biyo wes hama, cao ke vêso uza çale mendo.

Demenu; zê cüamêrdo dapêro, zê cüamêrdo hêfê ho guret, zê cüamêrdo ki mêrdi.

Ez Demenucune, ağaê ma Çê Usênê Xırancıke bi. Qemerê Boli, Usênê Xırancıke, Cıvrail Ağa, ney zu khalıko, zu piyê ho biyo, zu ki lazo. Cıvrail Ağa, Lazê Usênê Xırancıke bi. Mı o di, Ağê ma u pil bi, hêrdisın bi. Hirê lazê ho bi. Lazê yi Hesen Ağa, berd Elejiz de est dare. Lazo zu ki Ko de Derê Laçi de kişia, namê yi ki Usên Ağa bi. Zu Lazê ho ki Ali Ağa bi, o ki ko de bi, badu ama teşmil bi, dewe de eve omrê Haqi merd. Namê dewa ho Arekiya. Sereniya uzay de dewa Qemer Ağaya, Qemê Khezê Moli, Uza ra cor ki dewa çê Cıvrail Ağaya.

Urus ama bonanê sowa thole, aşıri verva cı şi, ez hona domon biyo, qesê domonune coru ison viri ra nêsonê. Hukmati aylığe dê aşıro, aşıro tıfong est Urışi, Urıs pêyser çarna ra. Hetê Erzıngan de Saheyder gıneno cı, sero lawıke yımıs kerda, vanê:

“Sevdino, Sevdino, Saheyderê mı Sevdino
Şêrênê ninu pêyser açarnê
Dêsim rê hem şano, hem ki namuso
Aylığê hukmati susê ağuyo nêsımino”

Eskerê aşiru ve eskerê hukmati ama ma ser de. Zê hêwnê sewe yenu mi viri. Aşıra ma Demenu est dêwa Oxiye ser. Oxiye de Ali Ağaê Hêşi bi, cırê Heso Khul vatêne, O ve Lazê ho Mıstafaya uza gınay cı, bese nêkerd meyita biyarê, meyiti caverday amay. Nıka, no Mıstafa Altun esto, namê yi namê apê yi Mıstefay no ve pa.

Eskerê aşıro ve eskerê hukmati amey dormê dewê Demenu gureti, adır verda dêwu, dêwi vêsnay. Demenu veciay ko. Hama, Cıvrailê Khêji bonê ho canêverday, verê bonunê hode çar mordemi kısti. Piyê ho ki kokım bi, çıma ra sêfil bi, o bêrd bi wertê bırr de dard bi we. Namê ho Khezê Qemê Moli bi. Cıvrail sono lewe piyê ho. Pi vano:
“Cıvo!”
Cıvrail vano:
“Se vana bao?”
Pi vano:
“To thaba kes bona ver nêsana?”
Cıvrail cüab dano piyê ho, vano:
“Bao! Mı dı têni pê bon de sanê hercolê danga ver, dı tên ki sanay bono ver.

Ora dıme Demenu; da Kırziye ro. Se u heştaê mordem qırr kerd, hêfê Ali Ağaê Hêşi ve lazê ho Mıstefaya gureti. Dêwi vêsnay talan-taras kêrdi gureti amay.

Ora dıma ki Demenu ve Usıvuna Gaxmute sero dapêro. Des u phonc mordemi Usıvu ra, des u phonc mordemi ki Demenu ra kişiay. Ayê dıme ra amey hure .

Demenu; zê cüamêrdo dapêro, zê cüamêrdo hêfê ho guret, zê cüamêrdo ki mêrdi.

Bado Tertelê ‘38i ama. No qorê mı o waxt ra seqet mend. Ez; ko de qersuna eskerê hukmatia biyo dırvetın. Tıfongê mı çine bi. Ez zê na waxti feqır biyo. Yiê ke eve çhêk bi, qarşiyê hukmati veciyêne, mı çhek u thurıkê dinu guretêne pesêwe dinu dıma fetelnêne. Dinu zof xatırê mı zonêne. En zof Hemê Cıvê Khêji de feteliyêne. Hama Sılê Phıti de, Hemê Mırzê Sıli de feteliyo. Mırzê Sılê Hêmi de feteliyo. Ez dı serri ko ra mando, serra zuyê mendo, serra dıine de amnon eskeri dormê Demenu guret, dı cini kışti, ez binu dırvetın. Pê Koê Jêle de dere esto, a dere de biyo dırvetın. Demenu butın ez caverdo remay şi. Tam vist u phonc roci a dere de mendo. Mı; a vist u phonc roci coro riê noni nêdi, zu uwe sımıte. Lasêr amu fekê derey de bınê bırri tasto berdo, uza biyo qaus. Mı; eve a dırvetia, fêkê derey de ho sana a qaus, dawadardene. 

Esker, sêwe u rocê ama lewê mı ra uwe gozıte berde, ez nediyo. Tam elaiye biye, zê mırcolıki ğılêne, dormê mıro feteliyêne. Kınarê mıde, qarşiyê mıde eskeri amêne uwe, mavêne made dı-hirê gami mesafe eşti bi. No qorê mıno rast dırvetın bi. Qersune gınabi cı astık sıkıt bi, ver ard bi pey. Mı; ho dıma kas kerdena zor ont bınê yi khêndi, dergania uwe ser merediyo ra. Mı ver çarnêne Jele düay kerdêne. Mı vatêne, ‘Jêlê..! Eke tode kıramete esta, mı; destê ni zalımo mede!’ Sıma ke lewê mıde biyêne hazarê sıma vışiyêne. Dı roc u zu sewe ke vêrde ra, esker ustra uza ra onciya şi. Hemê Cıvê Khêji, Qemê Sılê Bazari ve bıraê ho pesewe veciay amay. Dinu ez uza ra kerdo phoşti berdo Mirê Çorso, mırê vake:
“Ma vêsanime! Qê nonê to bırr ra çino?”
Hirê olçêği ardê mı bırr de wadarde bi. Mı hurendia dinu cı salıx dê. Dinu şi, yi ardi veti ardi, poti wêrdi. Dinu ez ardo raê sero fêke derey de naro, uwe kerde khançolıke, lewê mıde nêe ro, ardê ho gureti tekıti şi. Ez uza hêni hard de mendo. Zê nıkay doxtorê çino, hebê çina, melemê çino. Eve a dırvetia zıng teyna yavan de mendo. Decê qorê mı ki do zerrê mı, ciğerê mı qılasnê ra. Nêşikino bılewi, honde ke a awa gırênaiye cên, ken dormê lêwanê hora ken hit. Amnono, tijia amnoni dana mıde, ez germ de vêsu, uza vêson u têson mendo.
 
Rocê; hêni vêrê ho ser ğızbine, nêjdiyê se metroy şiyo lewê derey. Mı sarê ho kerd uwe, uwe sımıte ke zerrê mı zup u zua wo. Kemerê Şêrti vanê, hora mıleketê ho eskerao. Dormê yi de qereme biyo derg, ez ğızbino şiyo gıno wertê yi qeremey ro. Wertê yi qeremey de ez vişt u phonc roci mendo, mı zu uwe ra ber cara riê noni nêdi. Hemê Cıvê Khêji, Sılê Bazari, Mırzali, Sılê Phıti, pesewe veciay amay, onca ez kerdo phêşti, taê ca berdo. Wertê hode qesêy kêne, vanê, ‘no ita gest de mıreno, ma çıg neydime?’ Mıstafa ama lewê mıde nişt ro, bajiyê ho seqeto. Çê Khalıkê İsanê Naze, mordemê maê Haqê. Mıstafay vake:

“Çê Khalıkê İsanê Naze de bıze esta, sêre a bıze cıra bıcêre biyarê.”

Yi şi, hama amay ke bıze nêda cı. Yi vato:
“Pero biyarê, bıze berê.”

Demenu ko de caê bin de wertê geme de lone dêre. Esqia u filar bi, bırr u eskıta de mendêne. Yi şiyêne, estêne dewa ser, mal çi kelepur ardêne. Zu bıze têwertê de dı mejdia u nêma dêne. Cêvıkê mı de dı mejdia u nêm bi. Mı vêti perey day bıraê yi mordemi, yi şi a bıze mırê hêrnê arde. Hemê Cıvê Khêji velg sıkıt kerd bınê mıra. Uwa ke dere ro yena kemerê arde bêvın kerde, aye ra qelfê derbaz kerde, dêz kerde, vaê sanê cı, uwe arde, lewê mıro viyarnê ra berde. Beho ververê mıde phoşti ser merediara, puşia ho este riê mı ser, wertê hêwn u hayıg de mordemunê lewê horê vake:

“Sıma butın wêşe, sonê fetelinê. A bıze sare bıbırnê, gost sole kêre, wertê na komelê bırrê sıği de berzê daro ser. Tiji ver ra beno husk. Astıko pocê horê burê, gostê nêrmi verdê, no ke bi vêson horê dest radano, cêno erzeno ho fek, gunao.”

Ez; hirê asmi hani hard de biyo. Ne bese kerdêne ke ho hetê ser dêmdi, nê ki thoa. Sıtê nêle , rono teze, dıme, sanabipê mırê melem vırast, lewê mıde na ro. Mı o melem kerdêne hora.

***
Rocê; mı hesna ke, eskêri do pıro, malê Demenu berdo. A roce sodıra ke tiji dot ra est, mı va:

“Ya Hezreti Mıhemmed! Ya to canê mı bıcêrê mı na hal ra rarêyne, ya ki çeverêde xêri! Ez ita gest de merdo, no çı şaseto?”
Bi roca bine tij ke biye şirin, qarşiye mıde kemeru de gırs esto, uza de vêngê qırraişi ama. Dı rey ke qırrê, mı bınê bırr ra ho kerd çhêwt sêrkerd ke bıza. Mı êwe kerde, a kemer ru biye war amê, amê lewê mıde fêkê ho fişt golıkê uwe, uwe sımıte. Bıze lewê mıde meğel biye ke, a ki lınga verêne ra biya dırvetın. A bıze, şiyêne, çerdêne son ke bi amêne lewê mıde mêle biyêne. Sero nê müye mand bi, nê ki thole. Mıletê ma nıka qesêy keno, vanê, ‘na bıze şiya çerda, son de ama lewê neyi. Ney sıtê bızê lito, beho biyo wes, bado ki bıze sare bırna.’ Nêzon ke ney key lewê mıde biye ke, çiyê nianêni nanê fêkê mıra. İson cara niya honde mılqu keno? Ez çor asmi hard de mendu, asmê wertê yi bırde mendu, hama saiya lazê Cıvê Kheji Hemedi wes mendu. Bıraê de mı eşt bi, Hemê Cıvê Kheji o ki berd lewe ho.

çerxbaşiyê demenu hemedê cıvê khêji bi
Demenu de keso gêves çine bi. Fetelnais u tertif daisê firaro, yanê çerxbaşiyê Demenu Hemê Cıvê Khêji bi. Hemê Chıvê Khêji ke na cêr de dapêro, nonê ho, tutınê ho, cepxanê ho, bızane ke bover ra caê bin de dardo we. Cao ke kotêne tıfong, dormê meteris de thoa nêverdêne. Yanê eve tertif u marifeta roza pêrodaişi beho beli kerdêne. Rozê ke ita dênepêro, bızane ke roza bine hurendia qewğa bovero. Pesewe ke raê ra şi, mordemê ho se-dısey metro têşirta têrtif kerdêne, qol gırêdêne. Têvdirê ho guretêne. Mırcolıke ke hard ra bışiyêne, yi phêzne guretêne. Vatêne, ‘ya eskero, ya ki miliso.’ 

Hukmati; o sıre de çhêk dabi aşuro, aşıri firaruna feteliyêne. Usıvu, Khuresu, Alu, Arezu ra isono jêde bibi milıs. Sılê Phıti ve Qemê Sılê Pasay, Hemê Chıvê Khêji, bıraê ho Qemer Ağa, piya koti vırnia milıso, cıra çor têni kısti, hêşt tên ki heşir gureti, tepia verdayra. Hemê Cıvê Khêji vat bi ke, ‘serva Sule Ağay bo ke bêre têşmil bê, nêne ke nêne, sımo nêkison.’ amay teşmil bi. Yi milışi esker ver feteliyêne. Eskêri cırê vatêne ‘sêre filaru bıkisê, sare cıra kêre biyarê, peru bıcêre.’ Milısa sarê berdêne, her sarey rê dı kağıt u nêm guretêne.

Ağleri pê qesa hode nêvıneti

U waxto ke pırd vêsna, a waxt butu aşıro xevera ho kerde zu. Ağlero va ke:

“Dame hukmati ro, hukmati pêyser cêreno ra nêno.”

U waxt Cıvrail Ağa ve mordemunê ho şi lewê Sey Rızay ve pilê Şixu Usênê Sêydi. Cırê va ke:

“Sêyd Rıza! Ma de tıfong berze.”
Dinu soz da.
Sêyd Rıza Usê Sêydi rê vano:
“Neqê ke kot ve to dıme ra, se bıkêre ke tora bıvışo?”
Usê Sêydi vano:
“Vozde!”
Sêyd Rıza vano:
“O ke to dıma vost?”
Sey Usen Vano:
“Acêre zuyê wertê çari de pırode, goni wertê çımoke!”

Peyido; Demenu koti tıfong, hama hukmati têde lona Laçi de qırr kêrdi. Sêyd Rıza, Usê Sêydi, lazê Qemer Ağaê Usıvu Fındıq, Bırazaê Cıvrail Ağay, Bıraê Mırzê Hemê Sıli bêrdi Elejiz de fiti dare. Yi bina ra taê êşti hepıs, taê ki surgın kêrdi. Yiyê ke hepıs de bi, hukmati bado derjini sanay cı, ilaci day cı bute qırr kêrdi.

***
Lazê Hemê Mırzê Sıli ko de kişia. Namê ho Ali bi. Pasaê yeno Mamekiyê. Xıdır Ağaê Usıvu, Hemê Mırzê Sıli rê vano:
“Hemed Ağa! Hayde şime, derd u arzuyê ho pasayrê vace.”
Hemed vano:
“Xıdır Ağa! Juanê mı çino, ez Tırkki nêzon. Ez cırê se vaci?”
Xıdır Ağa vano:
“Hayde şime, to ke se va, ez cırê tecrume ken.”
Piya sonê, pasa Hemê Mırzê Sıli ra pers keno, vano:
“To çaê vecia ko, çıra hukmat de dapêro, tıfong est eskerê hukmati qırr kerd?”
Hemedê Mırzê Sıli vano ke:
“Xıdır Ağa ney rê vace, ma veciayme ko uza de kaê domonu nêkerdo. Ma dapêro, sıma mara kısti, ma ki sımara kısti.”
Pasa vano:
“Xıdır Ağa! Cıra pers ke, eke heniyo, no çaê amo teşmil biyo?”
Hemê Mırzê Sıli vano:
“Kiltê mı kou ra mend. Mı kilitê kou kerd vindi”
Pasa vano:
“Kilt çıbao?”
Xıdır Ağa vano:
“Lazê ho ko ra merdo.”

***
Rozê, mı ve bıraê ho lone de bime, eskeri dormê ma guret. Mordemê ma Savêrdi, zu ki dı têni bıraê ho ve çêna hoa, ma piya lone de meser mendime. Hemedê Cıvraili serva ma mordemunê horê vano:

“Sêre diyarê dinu, yi merdê ya ki wêşe. Eke wêşe biyarê, hurendi avurnê, eke dırvetıne ki hurendia ma cırê mevacê.”

Demenu amay, hurendia ho marê nêvate ez cınaza kerdo, uza ra berdu caê de bini. Demenu, bıraê mı hode fetelnêne, kam ke çı da cı. Hemêdi hêsa mı dêne yi bıraê mı, mırê rusnêne.

ez şiyo, hukmati de teşmil biyo. Demenu serva mı, vat bi ke; O dırvetıno, nêşikino ko de vındero, va sêro têşmil bo. Bıraê mı ez kerdo phoşt, ardo berdo Pax. Ma qereqolê Paxê Suro de teşmil bime. Hora mı ve bıraê ho şime. Ey firarê bin nêthawray, dinu vake; Ma bêne qırr kenê. Çı ke hukmati ra dibi, a rira tersêne. Ez şiyu têşmil biyu, muduri va ke: 

“Uwo ke dırvetıno cıra pers kêre.” 

Mı va:

“Ez Tırkiki nêzonon, zonê sıma fam nêkon.”
Mırê tecrubane ard, yi mıra zonê ma pers kerd, va ke:

“Kami ardım dêne sıma, sıma şiyêne çê kami, kami non dêne sıma?”

Mı vat ke: 

“Mudır beg! Ez guna kami bıcêrne. Ezu bınê na tenga Haqi de. Niade Qesne-posna hukmatia. Ez ko ra bine. Tıfongê mı çine bi. Hama horê filaru de feteliyêne, tıfongê dinu têy fetelnêne, dinu parçê nun dêne mı, mı werdêne. Kêşi ki eve zerreweşiya nun nêdo dine. Ey kotêne zerre, eve zorê tıfongi çıg ke bi guretêne. Keşi cırê çever ranêkerdêne, destê hoa nun cınêdêne.”

Hirê rêy muxtar ama, ez berdu qereqol ifade mı guret, oncia mıra yi pêrşi kêrdi, mıra namê filaro pers kerd, mı va:

”Xêr, ez namê keşi nêzonon.”

Mı namê kêşi cırê nêva. Eke bıvatêne ma şime fılan çê, yi non da ma, hukmati ey qırr kerdêne, surgun kerdêne. Mıra ravê taê amay bi têşmil bivi. Çê Hesê Khuri, Sılê Phıti teşmil bivi hama, çê Mırzê Sıli ve Çê Cıvê Khêji ve bıraunê ho hona ko de bi.

Uwa pêrtage ra naver ferman vet Hukmati ke Derê Laçi de Demenu Qırr kêrdi, yiê ke kou ra pêgureti, yiê ke dêwu de, yiê ke teşmil bi, yi têde butın dayarê, ardi Marçık. Raa ke corde yena kona hêganê Marçıki uza qurçe esta, uza de top kêrdi. Cini u cüamerd, domoni têde sanay têver, ağır makiney sanê cı butın qırr kêrdi. Bado astıkê meyitu dêarê, uza kınıto kerdê uza, a qurçe sero doarê. O mılet ke uza qırr kerd, hukmati narey ki zor da hetê Jêle, zêde Khurêsu qırr kêrdi. Heyderu, Alu, Abasu, Keçelu têdine ra ki qırr kêrdi. Dêsım de des u dı aşira ra mılet qırr kerd, nêno hasav. Uwa Pêrtege ra naver ferman vet, têde qırr kerd, çı pers kenê? Piyê mı, moa mı, khalıkê mı, emrê Haqi mêrdi. Mara kes surgıniye nêşi, ez ke teşmil biya, efe veciay bi. Qırr kerdena mıleti ra tepia taê hona ko de bi. Ey nêamay, teşmil nêbi. Hemê Chıvê Khêji, ney serronê pêy de kişia. Hona ke mılet têde ko ra bi, na Marçık de qereqol bi. Eskerê qereqoli zof merax kerdo ke no Hemê Cıvê Khêji, Sılê Phıti sêne mordemyê? Yi eskeru Kırmanco rê vato:

“Xevere cıdê, defê bêre ma bıvenime.”

Demenu daviştê têni amay, dormê qereqol de fırr-çêwerme çhêki gıreday. Sılê Phıti rusna werte. Sılê Phıti çhêkê ho day olvozonê ho, kıncanê Kırmanciya ho xemelna, xençeria ho miye verr ra wa, şi wertê eskêri. Eskeri dot ra verva cı amay vırandi fiste têra, dest toqa kert, têver-têdıma şi verê çeverê qereqoli. Uza cao rasto hurendia hegaya. Dinu cırê non ard na ro, vake:

“Hemo Cıvo Khezo, Mirza oğlu Hemo, yi ki bêre.”

Yi ki şi lewê Sılê Phıti. Sılê Phıti xençeria ho onte, kay kerd. Na xençeriyê sano ra, nata-bota, rê wertê saqa ro, rêy vera çıma ro, yiê dormey ki heyran mendê, yiro sêrkenê, hünê. Hêni xeyle reqeşia, kardi arde cenderma, arde çauşi, arde ho, yi ki dorme de çêf kenê. Eskera cırê azet u xısmete kerde. Şiyê ke est dina ser, onca cırê non ard, cığarey day cı, dest toqa kerd, kêrdi raê amay. Xeyle waxt ke kot mabên, onca elçi rusno, vato:
“Sılo Phıt, onca bêro ma bivêno.”
Sılê Phıti ve dirê mordemana şi, esker ki dot ra amay şüya serê qereqol de rêştipê, hal u demê zuvini pers kerd, dinu vake:
“Bêre têşmil bê, metersê, hukmat thaba nêkeno.”

Sılo Phıt; zê bılbıl bi, Tırkki qesey kerdêne, yi vat ke:
“Ma ters ra nê, piyê ma kısto, maa ma kısta, qomê ma, zav u zêçê ma kısto. Çınay ra ma bıterşime? Thoa non u sola ma eskêr sero wa?

Zubun ra bıray ra, eskeri şi qereqol, Sılo Phıt ki şi ve ko. Bado dı hirê asmira tepia eskeri xefiay rusnay ko. Xefiyaê ho ki Usê Sılê Lali bi. Lazê ho estê Şêğank de, namê zu Sılêmano, namê zu ki Khekılo. Khurêsıc bi, wertê Demenu de mendêne. Yi Demenu rê va ke:

“Bêrê têşmil bê.”

Demenu nêşi, têşmil nêbi. Sılo Phıt ama şi, Xarpet de têşmil bi. Qereqoli serre de rê xevere rusnêne, vatêne Sılo Phıt va bêro, ma bıvenime. Sılê Phıti; ko de cara şila nêfetelnêne. Ê dêy tıma ağır makina bi.

Pasaê de dewleta tırki dırvetın kot demenu dest. U waxt; zu ke biyêne dırvetın, guretêne berdêne lewe Mıstê Sılıci. O cerre bi. Na bado gerrê yi hukmati dê kerd. Hukmati, o wast berd. Sêrkenê ke ilazê ke yide hukmati dest de çinê. Derê Laçi de terefê hukmati ra dı tên eskêri wes konê Demenu dest. Eskera ra zu dırvetın beno. Sılê Phıti sono Sılucu ra Mıstê Sılıci ano, dırvêtunê yi eskeri kenê wes. O dırvetın hetê têrfi ra zof gırs bi, qumadarê serê elaiya eskeri bi . O ke bi wes, benê nêjdiye Mamekiye de verdanê ra. O sono reseno dewlete. Sılo Phıt ke teşmil bi, Turuşmege de vınetêne. O qumadar bado, ney serrunê peyino ame, fetelia çerrexia, rêçe berde Sılê Phiti ser. Hata ney serronê peyinu O qumadar serre de rê, dı sêrde rê amêne çê Sılê Phıti. Hal-xatırê yi pers kerdêne. Cırê çi ardêne, vatêne:

“Ez eyrê can dêndaru.”

demenu; zê cüamêrdo dapêro, zê cüamêrdo hêfê ho guret, zê cüamêrdo ki mêrdi.
Ez zalımu dest nêkuto. Şêle biyê amê mılet daarê, sana hover berd. O zalımê biyê amê kote vılê ma, efe veciyê, vêrde ra şiyê. Sıma fetelinê, vacê:

“Hezretê Êli.. na Rama Oli , zalımo azê made meveco, axê ma mekêro.”

Nıka na Tunceliyê de niyadan, zê mıletê verên mordemê rındi nêvinon. Şêxsê mıletê verêni, mıleketê mordemê verêni, qılawuzê mıletê verêni, baxse bi. Nisanê dine nıka her keşi de çino. Dine; zê cüamêrdo dapêro, zê cüamêrdo hêfê ho guret, zê cüamêrdo mêrdi. Ez ke qesonê dinu inkar kêri, axrete de caê mı çino. Zuo de Khurêsıc bi, namê ho Sêy Khekıl bi, buruğê Haqi sero bi, dêy vatêne:
“Niyadê! Ney zımeli, na pırnike, na buriyê to qelemê Haqiê. Tu ke qırvane kena, tu ke miyaz kena vıla, tu ke loqmê Haqi dana, eştire caro çımê tora yena? To thaba vana ‘ya Haq!’ Eştire ke çımê tora amê, ze ke hêgaê de to beno, to uwe dana, loqmê to ki heniyo. Tu ke loqme nêda, Haqi ra nêtersa, Hegao ke bezo, nun pa nêbeno, uwe çina nun pa vêseno, tu zê deya.”

Ağaê Çuxure

Ağaê Çuxıre mordemonê ho day qırr kerdene. Waxtê khalıkonê dinu de, mordemê ho qırr kerdê, berdê lonê ro kerdê war. Zu cıra xeleşiyo, çor sêrri feteliyo amo, vato:
“Sıma ke mordemê ma qırr kerdê, qenê sıma meyitê ma madêne. Ma mordemime, sıma qırr kerdê çaê meyito ma nêdanê?
Dine ki hohode fıkır kerdo, nêy mordemi ra sık kerdo, vato:

“No ke na qesa vano, marê saredeco, no axıri fetelneno, çerexneno, hêfê ho mara cêno. Dêy ki bercê honika Mehemedi serr.”
Zor u zerpê dinu zof biyo. Nêqina ho mıleti rê zof bena. Na tertele u qırr kerdena ’38i ke amê, Alu ra hirê çor mordemu şi êxparê dinu hukmat de kerd, vat:

“Lazêk zewejino, nêverdanê sêro lewê waştia ho. Aver eyi sonê lewe. Cinike eve zor u zerp mêrdi ra cêne. Zof nêqine kenê, qul kisenê, heqeretu kenê.”

Ağâê Çuğıre ki pilê Alunê. Sule Ağa, Hesen Ağa, Memed Ağa, hirê qonağ bi, hama wayirê des u hêşt dewa bi. Dewrê verên de na Usıvu ve Kudu ra danêpêro. Usıvu ravêr sonê lewê Demenu ke phêşti bıwazê, Demenu qebul nêkenê. Narê ki dı tenê Usıvu sonê lewê Alu, vanê:

“Na qewğa de dest berzê ma.”

Eke sonê, pırd de İbrayimê Mıstafay beno, pilê a dewe o beno. Dinu ra zu mordemê Xıdır Ağaê Usıvu biyo, hama dı mordemê hêwl biye. İbraim pers keno, vano:
“Sıma Çaê amê?”

Vanê:

“Ma ve Kudu ra dopêro, Kudu zor kerdo, dest ra ma erzê.”
Dêy ki vato:
“Sêre Çuxure, çê Hesen Ağay, Pilê ma dêye. Sêrê çê Usênê İbrayimi, dinu ke va ‘ma tıfong erzême’ bêre, ma dest erzeme sıma.”
Wayirê çeyi rê vanê:

“To ki ma de bê.”

Nun cırê vênenê, nunê ho wenê. Mordemek cinia ho temey keno, vano:
“Ma ke xeyle kotime düri, to çiyê maneke, vengde mı, ez cêrenara.”

Vezenê ra kunê raê, xêyle ke çê ra koti düri, cinia mordemeki veng dana, vana:
“Lazêk şivig ro şiyo, qorê ho şikiyo.”
Mordemek cêreno mêymono vano:

“Sıma sêrê, ez cêronra.”

O, cêrenora sono çê, yi ki sonê. Dı bırazaê khalıkê Bava İbrahim Yıldırımi ve Sêyd Abas Yıldırımi gınê cı, kışinê. Dêy ki paçê zernu danê dı mordemonê ho, rusnenê çê Hesen Ağaê Çuxure ke, yi dı Usıvunê ke şiyê uza, çê hode bıkısê. Yi hurdme mordemeki sonê çê Hesen Ağay ke cinike eve bargıraniye nêwesa. Çê Hesen Ağay de nanê pıra, o zu vozdanu pê a dığaskane. Yi pêcêne, hurdme mordemo anê têlewe,uza kısenê.

Nêy meselê ke viçra-pus biyê têde hukmati rê qesey kerdê. Hama têde dayarê, pil u qız bêrdi. Çêna Memed Ağay bena, hona azeve bena, zof çhêre bena. Ni ke bêrdi Kertê Mazgerdi, qumandarê eskeri piyê a çêneke rê vano:

“Na çêneka ho bıde mı, ez sıma verdena ra.”
Pi qebul nêkeno, vano:

“Ez çêneka ho nêdana. Hukmato, ya ma qırr keno, ya ki surgın keno. Mı ke çêna ho dê sıma, mesto mılet pêhêşiyo, vaco ke, tornê Usênê İbrayimi çêna ho dê, ho xelesna. Ez qırr kerdena horê raji bena, çêna horê raji nêbena.” 

Ağaunê Çuxure juvin ra gırêdanê benê corê Kertê Mazgeri, uza hegao duzo, cırê vanê, ‘Korta Heru.’ Uza de hegle kenê. Ağır makiney ardê qurrmuş kerdê, dinu zanu ke ma qırr kenê. Sule Ağay vato:

“Ravêr domun u hermetunê ma qırr kêre, dıma hona maranê.”

Hukmati çêber u qonağonê dinu, hêwl-xırabê dinu bute, mor kêrdi, qapan kêrdi. Zern u perê dinu, ipeg u xaliyê dinu Kêrtê Mazgeri de bute sokmış kêrdi.

 

http://bonema.org/kirmanIcerikDetay.asp?ID=256

 

 
  Bütün hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.  
 
Serê na dinade theyr u thur zonê xo de waneno. Qılancıke qiştnena, hes lımeno, kutık laweno, verg zurreno, ga qorreno, bıze qırrena, phepug waneno. Vas hencê xo sere rewino. Kam ke aslê xo inkar keno, wele erzeno rêça xo sono. Diese Webseite wurde kostenlos mit Homepage-Baukasten.de erstellt. Willst du auch eine eigene Webseite?
Gratis anmelden